ATİNA OKULU

Buradaki, Vatikan Apostolik Sarayı’nda bulunan bir fresk.

Fazlasıyla aşina olduğunuza eminim.. İtalyan Rönesans ressamı Raphael tarafından yapılmış. İsmi Atina Okulu ve görsel Platon’un Atina’daki Akademi’sini betimliyor.

Resim antik çağın en büyük matematikçilerini, filozoflarını ve bilim insanlarını bir araya getirerek Antik Yunan felsefesinin ve kültürünün Avrupa'daki doğuşunu tasvir ediyor. Üstelik bu figürlerin hepsi farklı zamanlarda yaşamasına rağmen. Müthiş bir okul hayali değil mi..

Resimdeki bazı filozofların, örneğin ortada yer alan Platon ve öğrencisi Aristoteles'in, kimlikleri kesin, fakat Raphael'in diğer figürlerinin kimlikleri pekte net değil, hepsi varsayımsal.

Şimdi bu hayali okuldan; girişinde “Her kim ki geometrici değildir, içeriye girmesin.” yazan Dünya’nın ilk üniversitesine gidelim. Platon’un Akademisi’ ne.. (Atina’da M.Ö. 387’de kurulmuştur.)

İsmini Yunan mitolojisindeki kahramanlardan biri olan “*Academus” tan alan, matematik kelimesini yazılı literatüre geçiren Platon’un efsaneleşmiş okuluna.. Kesinlikle tüm övgüleri hak ediyor.

Çünkü o zamana kadar Atinalı çocuklar ve ergenler için eğitim; genel olarak temel düzeyde okuma-yazma ve aritmetikti. Burada ise öğretilen konular felsefe, astronomi, matematik, siyaset, fizik ve daha pek çok konuyu kapsıyordu. Tam da bu kapsamlı hali nedeniyle Dünya’nın ilk üniversitesi olarak kabul ediliyor.

Platon’a göre irrasyonel sayıların keşfinin ardından doğal sayılara dayanan Pisagorcu aritmetik artık yeterli değildi. İrrasyonel sayılarla meşgul olan geometri bundan böyle en temel bilimdi. Platon bu olguyu görmüş geometriye dayalı bir kozmoloji inşa etmeye uğraşmıştır ve Timaus adlı eserinde bu düşüncesini açıklamıştır. Bütün kenarları eşit ve yüzeyleri düzgün çokgen olan katı cisimleri keşfetmiştir. Bu cisimler ona göre doğayı anlatır.

dört yüzlü olan cisim ; ateşi

altı yüzlü olan cisim; dünyayı

sekiz yüzlü olan cisim; havayı

on iki yüzlü olan cisim;  evreni

yirmi yüzlü olan cisim ise suyu simgeliyordu.

Şimdiye kadar bilinen düzgün katılar bu beş tanesidir ve günümüzde Platonik cisimler olarak bilinir.                                 

                                       Leonardo Da Vinci'nin yaklaşık 1509 yılında çizdiği Platonik Cisimler.

Yaklaşık 200 yıl boyunca faaliyetini sürdüren Akademi, Euclid gibi önemli bir matematikçiyi yetiştirmiş fakat MÖ 87 yılında Romalı General Sulla’nın Atina şehrini yağmalamasından sonra bir daha asla açılmamıştır.

Platon, kuşkusuz ki akıl hocası Sokrates ve öğrencisi Aristoteles ile birlikte modern dünyayı, batı felsefesini ve eğitimi etkileyen en önemli antik Yunanlılardan biridir.

✨ Gözde, | Matematik eğitimi üzerine notlarım